W tej lekcji kilka prostych wskazówek dotyczących używania kropek, przecinków i im podobnego ustrojstwa. Nie będę się rozpisywać, bo sam jestem wielkim reformatorem mowy polskiej i mógłbym w błąd wprowadzić.
Spacje po znakach
Przed przecinkiem, kropką, dwukropkiem i średnikiem nie powinno być odstępu. Za to po nich odstęp musi być. Czyli:
- Ania kupiła psa , a Ala ma kota. – źle, bo jest spacja przed przecinkiem
- Ania kupiła psa,a Ala ma kota. – źle, bo nie ma spacji po przecinku
- Ania kupiła psa, a Ala ma kota. – dobrze
Nawiasy powinny dotykać tego, co jest wewnątrz nich. Czyli:
- Wanda kupiła pomidory ( strasznie drogie ), a potem je zjadła. – źle, bo jest przerwa pomiędzy nawiasami a ich zawartością
- Wanda kupiła pomidory ( strasznie drogie), a potem je zjadła. – źle, bo jest przerwa po nawiasie otwierającym
- Wanda kupiła pomidory (strasznie drogie) , a potem je zjadła. – źle, bo jest spacja przed przecinkiem
- Wanda kupiła pomidory (strasznie drogie), a potem je zjadła. – dobrze
Tak samo się robi, kiedy wstawia się cudzysłów. A propos, bo nie wszyscy wiedzą jak się to robi i kombinują jak koń pod górę.
Cudzysłów
Cudzysłów to nie dwa przecinki z lewej i dwa na górze z prawej – to oddzielny znak, który ma swoją dolną i górną wersję. Niedaleko Enter-a jest taki klawisz z trzema “przecinkami”. Dwa są na górze i jeden na dole. Wciśnięcie samego klawisza da apostrof. Wciśnięcie wraz z Shift-em wstawi cudzysłów.
Word i Writer same dbają o odpowiedni cudzysłów: dolny jest wstawiany, jeżeli bezpośrednio przed nim nie ma innego znaku lub jest odstęp; górny jest wstawiany bezpośrednio po znaku.
- „Pan Tadeusz” – dobrze; lewy jest na dole, bo nie ma przed nim innego znaku, a prawy na górze, bo jest przed nim znak
- Ala czyta „Pana Tadeusza” – dobrze; otwierający (lewy) jest na dole, bo jest przed nim spacja
- Czytam właśnie”Pana Tadeusza” – źle; lewy jest na górze, bo nie zrobiono przed nim odstępu
- Czytałeś „Pana Tadeusza „? – źle; prawy jest na dole, bo jest przed nim odstęp
Myślnik i łącznik
To dwie poziome kreski, ale różnią się i długością i zastosowaniem.
Myślnik jest dłuższy i otoczony spacjami. Stosuje się go:
- zamiennie z przecinkiem: Adaś zjadł kanapkę – którą przygotowała mama – a potem wrócił do grania.
- w dialogach: – Cześć, co nowego? – Zjadłem pstrąga pstrokatego.
- żeby uniknąć powtórzeń: Ten pokój będzie czerwony, tamten – zielony, na górze – różowy, a mój – niebieski.
- przy pisaniu zakresów: w latach 1939 – 1945
Z myślnikami powiązane są pojęcia: pauza oraz półpauza, ale nie wiem czy odnoszą się one tylko do wyglądu znaku – do długości kreski, czy mają jeszcze inne zastosowanie.
Łącznik
Krótsza kreska służąca do łączenia. Wstawiając ją, nie należy używać spacji (ani przed, ani po). Łącznika używa się:
- dzieląc wyraz między wiersze: Na wakacjach byłem na Flo-
rydzie i polowałem na aligatory. - łącząc dwa wyrazy: Polska biało-czerwoni!
- do tworzenia wyrazów zawierających liczby: 18-krotny mistrz świata
- ze skrótowcami: Zabrali mi rentę z ZUS-u.
- w oznaczeniach cyfrowych, takich jak kod pocztowy: 00-000
Z pojęciem łącznika wiąże się dywiz, ale znowu nie wiem, jak jedno ma się do drugiego.
Jak we Writerze wstawić myślnik, a jak łącznik? To proste, trzeba wstawić minus 🙂 Jeżeli będzie on między dwoma spacjami, Writer wydłuży go przerabiając na myślnik. A jak będzie tylko jeden odstęp, albo w ogóle go zabraknie, to kreska dalej będzie krótka.
PS. Jeżeli jesteście zainteresowani pauzami, półpauzami i dywizami, może ten artykuł coś wam rozjaśni.
Poprzednia strona: Otwieranie plików
Następna strona: Znaki specjalne
9 Odpowiedzi
Ktoś
“18-krotny” ~ To jest akurat błąd. Liczby powinno zapisywać się słownie. Cyfra, a potem końcówka “-krotny”, “-naście” itd. jest nieestetyczne i po prostu niepoprawne. Pozdrawiam.
Piotr Załóg
Dzięki za info. Teraz nie mam czasu sprawdzić, ale jak później nie zapomnę, to się przyjrzę i ewentualnie poprawie tekst.
Piotr Załóg
“Łączenie zapisu cyfrowego z końcówkami fleksyjnymi jest oceniane jako błąd. Możemy napisać np. 11-krotny, ale nie 11-ty.”
Jednak zostanie “18-krotny” w tekście, cały artykuł: http://sjp.pwn.pl/slowniki/-krotny.html
Jakub
A propos pauzy i półpauzy: ekorekta24.pl/aktualnosci-jezykowe/16-opracowanie-tekstu/122-myslnik-pauza-polpauza-i-dywiz-lacznik-czym-sie-roznia-i-jak-je-stosowac
Swoją drogą we wpisie przydałoby się dostawić trochę przecinków :).
Piotr Załóg
Dzięki za link, przyda się. Teraz mam dużo na głowie, więc pewnie za jakiś czas przejrzę artykuł w poszukiwaniu błędów.
Runo
Jezu dzięki ci. Miałam problem podczas pisania po jedna osoba mówiła mi, że po przecinku nie może być spacji a druga, że musi. I nie wiedziałam która ma racje. Dzięki wielkie!
Gimbus
,,Nie będę się rozpisywać, bo sam jestem wielkim reformatorem mowy polskiej i mógłbym w błąd wprowadzić.” To jest zdanie z twojego krótkiego wstępu, powiedz nam, co w nim jest nie tak?
Senior
Może ktoś mi wyjaśni jak pozbyć się takich kreseczek wewnątrz wyrazu jednym kliknięciem, które pojawiają się wtedy gdy zmienia się np. Arial na Times Roman lub odwrotnie. Pojedynczą kreskę usunąć nie sztuka, ale jak jest ich większa ilość to problem. Są to oczywiście znaki niedrukowane, ale wpływają np. na przenoszenie wyrazów. Podaję przykład: Sia-ła baba mak, nie wiedzi-ała jak itd. Z góry wielkie dzięki.
Maciej
“Wanda kupiła pomidory (strasznie drogie), a potem” to wygląda paskudnie i jest bez sensu. Przecież jeżeli po nawiasie jest przecinek(lub kropka czy dowolny inny znak) to z jakiej racji ma “anulkować” spację tylko po nawiasie, a przed już nie? Przecież nawias jest czymś co wstawiamy między elementy zdania – tak jak tu między “pomidory” i “,”, no więc to by od jednego był oddzielony spacją a od drugiego nie jest kompletnie niespójne. A przecież nawias(ze swoją zawartością i tylko tym, jako coś “doklejonego” w środku zdania) jest powinien czymś co powinno się dać usunąć bez żadnych uszczerbków dla jego poprawności, a tymczasem taka operacja dałaby nam “Wanda kupiła pomidory , a potem” – kompletny absurd.
Może i ta spacja jest zgodna z zasadami polskiego, ale w tym jednym punkcie wyjątkowo okazują się one po prostu absurdalne i moim zdaniem zwyczajnie błędne.